De Nederlands-Indonesische rondetafelconferentie van 1949
Van 23 augustus tot 2 november 1949 werd in Den Haag de conferentie gehouden tussen vertegenwoordigers van Nederland en de Republiek Indonesisië. Tevens waren leden aanwezig van “De Bijeenkomst voor Federaal Overleg” (BFO), een vertegenwoordiging van de verschillende staten in de Indonesische archipel. Er waren voorafgaand aan deze conferentie al drie andere onderhandelingsronden op hoog niveau tussen Nederland en vertegenwoordigers van de Republiek Indonesië geweest; namelijk te Linggadjati in 1947, aan boord van het schip “Renville” in 1948 en de onderhandelingen die leidden tot het “Roem-van Roijen-akkoord” in 1949. De conferentie eindigde met de Nederlandse bereidheid de soevereiniteit over te dragen aan de Verenigde Staten van Indonesië. Dat laatste vond plaats op 27 december 1949.
Afb. 1: Envelop met afstempelingen:
's GRAVENHAGE GRAFELIJKE ZALEN en
RONDETAFELCONFERENTIE 1949
Afb. 2: Envelop met afstempelingen:
's GRAVENHAGE GRAFELIJKE ZALEN en
RONDETAFELCONFERENTIE 1949
Afb. 3: Speciale stempel van de Ronde tafel
conferentie te Den Haag in 1949
Achtergrond
Op 28 januari 1949 nam de Veiligheidsraad een resolutie aan waarin het recente Nederlandse offensief tegen Indonesische Republikeinse troepen veroordeeld werd en Nederland opgeroepen werd tot herstel van het Republikeinse staatsbestel in Indonesië. In dezelfde resolutie werd opgeroepen tot onderhandelingen om een vreedzame oplossing te vinden voor het conflict.
Na het op 6 juli 1949 gesloten Roem-van Roijen-akkoord, waarin gehoor werd gegeven aan de resolutie van de Veiligheidsraad, werd door dr, Roem aangegeven dat de leiders van de Indonesische Republiek, die zich op dat ogenblik nog in ballingschap in Bangka bevonden, deel zouden nemen nemen aan een rondetafelconferentie teneinde de soevereiniteitsoverdracht te versnellen.
De Indonesische regering-in-ballingschap keerde op 6 juli 1949 terug naar Yogyakarta. Om een uniforme onderhandelingspositie tegenover de Nederlanders te bewerkstelligen werden er in de tweede helft van juli onderhandelingen gevoerd tussen vertegenwoordigers van de Republik en vertegenwoordigers van de Federale staten en werden er tussen 31 juli en 2 augustus inter-Indonesische conferenties gehouden tussen alle gebieden en eilanden die geacht werden deel uit te maken van de toekomstige Republie Indonesie”. De basisprincipes en het referentiekader voor de toekomstige grondwet werden daarbij vastgesteld.
Uit eerdere discussies die onder auspiciën van de VN commissie voor Indonesië in Jakarta, was naar voren gekomen dat de Ronde Tafel conferentie in Den Haag zou worden gehouden. 18 De onderhandelingen.
De onderhandelingen resulteerden in een aantal documenten, waarvan vooral de Soevereiniteitsoverdracht en het Statuut van de Unie van belang waren. Daarnaast werd er ook een economische overeenkomst gesloten, evenals overeenkomsten op sociaal en militair vlak. Tevens werden er afspraken gemaakt over het zo snel mogelijk terugtrekken van de Nederlandse militairen. Daarnaast werd er afgesproken dat inwoners met de Nederlandse nationaliteit en Nederlandse bedrijven niet gediscrimineerd zouden worden, en kwam de Republiek overeen om gesloten handelsverdragen met Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea te honoreren. Er bleven nog twee grote struikelblokken over: de staatsschuld van de Nederlandse koloniale overheid, en de status van Nederlands Nieuw-Guinea. De onderhandelingen over de binnenlandse en buitenlandse schulden van de koloniale overheid verliepen moeizaam; maar uiteindelijk accepteerde de Indonesische delegatie, door bemiddeling van een Amerikaans lid van de VN commissie voor Indonesië, dat men in ruil voor de onafhankelijkheid een deel van de schulden over zou nemen. Op 24 oktober werd overeengekomen dat Indonesië 4,3 miljard gulden aan staatsschuld over zou nemen.
Afb. 4: Indeling zitplaatsen
Afb. 5: Overzichtsfoto van de vertegenwoordigers
 |
 |
 |
 |
De vraag of Nederlands-Nieuw-Guinea in de overeenkomst inbegrepen moest worden, liet de onderhandelingen bijna stuklopen. De Indonesische delegaties namen als uitgangspunt dat de onderhandelingen het gehele grondgebied van het voormalig Nederlands Indië betroffen, maar de Nederlanders stelden dat Nederlands-Nieuw-Guinea etnisch niet verbonden was met de rest van de archipel. Op 1 november 1949 werd er overeenstemming over dit heikele punt bereikt: De status van Nederlands-Nieuw-Guinea zou via onderhandelingen binnen een jaar na de onafhankelijkheid vastgesteld worden.
 |
 |
het begin van de Republiek Indonesia | |
 |
 |
en Mohammed Hatta van de Rondetafelovereenkomst op 2 november 1949 en de oorkonde | |
Afb.10: Sultan Hamid II
Afb: 11: Mohammed Hatta
De Verenigde Staten van Indonesië werden overigens binnen een jaar door Soekarno ontbonden en omgevormd tot de staat “Republiek Indonesië”.
Gerrit van der Molen
Bronnen:
Artikelen in Wikipedia
Bé Buring, schema tafel
Gerrit van der Molen, Enveloppen met de afstempeling
Centrum Philatelisten Vereniging Groningen Emmastraat 5
9722 EW Groningen
Tel: 050 - 525 96 10 info@philatelist.nl