De kleine prins

De kleine prins

Een piloot schrikt wakker, midden in de woestijn na een noodlanding. Voor hem staat een kleine jongen: “Wilt u alstublieft een schaap voor me tekenen?” De piloot probeert het maar als het niet lukt, tekent hij een kist waarin zo zegt hij, het schaap is opgeborgen. Maar de kleine jongen houdt aan…

Afb. 1. Uitgifte van “De Kleine Prins” van Duitsland

Zo begint het boekje “De kleine prins” uit 1943 waarmee de Franse schrijver (en piloot) Antoine de Saint Exupéry wereldberoemd zou worden. 71 Jaar na het verschijnen van dit boekje wijdt de Duitse Bundespost er een zegel aan met een tekening van dit merkwaardige jongetje dat afkomstig is van een andere planeet. Hij vertelt over zijn reis langs een aantal door één mens bewoonde planeten, die hem tenslotte naar de aarde heeft gebracht waar hij ontdekt dat een mens, ook al woont hij tussen miljoenen lotgenoten, eenzaam kan zijn maar ook dat er vriendschap mogelijk is met medemensen die hij nog nooit eerder heeft gezien.

Afb. 2. Portret van De Saint Exupéry en een
tekening uit “De Kleine Prins”

Eigenlijk schreef De Saint Exupéry dit verhaal om zijn tekeningen maar in de loop van de ontwikkeling van de kleine prins gaat het steeds meer om de problemen die hij op onze planeet tegenkomt. Wie eenmaal de tekeningen gezien heeft van de apenbroodboom, de vulkanen of de reuzenslang die een olifant verslindt, kan zich moeiteloos inleven in de verwondering waarmee dit kind over onze aardbol loopt. Antoine de Saint Exupéry, geboren in Lyon in 1900, was voor alles een tekenaar die als kind ieder stukje papier dat hij in handen kreeg vol krabbelde met tekeningen. In 1940 tekende hij in een brief aan zijn vriend Léon Werth al een kind dat vanaf een wolk naar de aarde staarde, mogelijk de eerste aanzet voor dit verhaal. Saint Ex zoals zijn vrienden hem noemden, had als piloot zelf een noodlanding moeten maken in de woestijn en aan de episode waarin de kleine prins een vos probeert te temmen ligt ook een eigen ervaring ten grondslag: de schrijver probeerde tijdens zijn verblijf in Afrika een woestijnvosje als huisdier op te voeden. In zijn inleiding op het boek verontschuldigt de schrijver zich bij zijn jonge lezers voor het feit dat hij het boek heeft opgedragen aan zijn volwassen vriend Léon Werth. Maar stelt hij: “Deze volwassene woont in Frankrijk waar hij honger heeft en kou lijdt. Hij heeft echt een woord van troost nodig.” Dat was waar, want in Frankrijk woedde op dat moment de Tweede Wereldoorlog. Het kenmerkt de bewogenheid met zijn medemensen.

Afb. 3. Twee zegels gewijd aan “De Kleine Prins”
uit Nieuw Caledonië en Bulgarije

De Saint Exupéry’s vader stierf toen Antoine pas vier jaar was. Hij werd opgevoed door zijn moeder en leefde een poos bij haar in de Verenigde Staten. Na zijn opleiding tot piloot werkte hij in Zuid-Amerika waar hij nachtpostvluchten uitvoerde en later werd hij directeur van Aeroposta Argentina. Juist over het vliegen schreef hij zijn bekendste romans Courrier Sud uit 1928 en Vol de Nuit uit 1931.


Afb. 4. Zegel gewijd aan zijn boek
"Vol de Nuit" (Nachtvlucht)

In 1934 keerde hij terug naar Frankrijk en kwam in dienst bij Air France. In 1938 schreef hij zijn derde roman Terre des Hommes, een pleidooi voor een huma- nistische samenleving. (Dit boek maakte grote indruk, zozeer zelfs dat in de jaren 60 in Zwitserland een stichting werd opgericht die zich inzet voor hulp aan kinderen in ontwikkelingslanden. Aanvankelijk door adoptie later door het oprichten van kindertehuizen in de geboortelanden van de kinderen die met steun van pleegouders uit Europa gerund worden.) Na de overgave van Frankrijk in 1940 week hij uit naar Noord-Afrika waar hij zich aansloot bij het verzet. Hij werd in 1944 neergeschoten boven de Middellandse Zee. Talloze landen hebben aan de persoon en het werk van De Saint Exupéry een postzegeluitgifte gewijd, waarvan hier een aantal voorbeelden. Het is wel een heel passend eerbetoon aan de piloot die jarenlang nachtvluchten uitvoerde om de post op de juiste bestemming te krijgen.

Afb. 5. Zegels van Frankrijk en Frans West-Afrika,
gewijd aan het postvervoer per vliegtuig door
De Saint Exupéry

Maar echt beroemd werd De Saint Exupéry met zijn sprookje De kleine prins waarin hij voor kinderen en volwassenen de weg wijst naar het kleine geluk. Meer dan 80 miljoen exemplaren zijn er inmiddels wereldwijd van dit verhaal verkocht. Het boekje eindigt met een belofte van de kleine prins aan de piloot: “Je zult sterren krijgen die niemand heeft. Je zult sterren krijgen die kunnen lachen.”

John Tolsma
Lit. U.Angerstein – Das Lachen der Sterne, DBZ 2014/18
Moderne encyclopedie van de wereldliteratuur, Weesp/Antwerpen 1983



Centrum Philatelisten Vereniging Groningen Emmastraat 5
9722 EW Groningen
Tel: 050 - 525 96 10 info@philatelist.nl