Laibach, een stad met een grote historie
	Laibach, een stad met een grote historie De hoofdstad van Slovenië is Ljubljana, in het Duits heet deze stad Laibach. De stad kent een geschiedenis die teruggaat tot vóór onze jaartelling. Hoewel het geen grote stad is, is ze wel een staalkaart van de geschiedenis van de Adriatische zeekust. In de oude binnenstad kunnen we bouwstijlen bewonderen uit verschillende perioden, zoals de renaissance en het classisme. De Sloveense architect Jože PleCnik heeft door zijn bouwstijl nadrukkelijk zijn stempel op de stad gedrukt. Maar ook wordt de stad opgeluisterd door moderne gebouwen uit de laatste decennia. Heel bekend zijn de drie bruggen en het kasteel “Ljubljanski Grad”. Ook vinden we in de stad een aantal gebouwen dat kenmerkend is voor de periode dat het communisme ook daar hoogtij vierde. Afb. 1. Schild uit de eerste eeuw na Chr. Afb. 2. Jože PleCnik Afb. 3. De drie bruggen van Joze Plecnik Afb. 4. Kasteel Ljubljanski Grad Tijdens het Romeinse keizerrijk dat zich uitstrekte over een groot deel van Europa en Azië, bevond zich op de plek van de stad een nederzetting die daar van ongeveer de eerste eeuw voor Christus tot de vijfde eeuw daarna heeft bestaan. Deze nederzetting had de naam “Emona”. Nadat de nederzetting meerdere malen was overvallen door barbaren werd deze uiteindelijk door de Hunnen onder leiding van Attila in 452 na Christus verwoest. Uit opgravingen is gebleken dat vanaf de zesde eeuw er verschillende keren een nederzetting op deze plek is geweest. De naam Ljubljana komen we voor het eerst tegen in geschriften die tussen 1112 en 1125 zijn gemaakt. De bloei van de stad begon pas goed toen in de dertiende eeuw Ljubljana de hoofdstad werd van het hertogdom Krain (Krajnska). In het jaar 1335 kregen de Habsburgers het gezag over dit hertogdom. Pas in 1919, na de Eerste Wereldoorlog, kwam hier een einde aan. Onder de naam Laibach maakte de stad zes eeuwen lang onderdeel uit van de Oostenrijks-Habsburgse monarchie. Naast de invloeden vanuit Duitsland en Oostenrijk kreeg de stad ook te maken met invloeden vanuit Italië. In de eerste helft van de 19e eeuw streefden enkele romantische liberale publicisten, te weten Franko Prešeren en Ivan Cankar in Ljubljana naar een grotere culturele vrijheid. Dit was niet de eerste poging om o.a. de Italiaanse cultuur in Ljubljana voet aan de grond te laten krijgen. Reeds in 1693 werd een wetenschappelijke academie opgericht. Deze is bekend onder de naam “Academia Operosorum Labacenis”. Deze academie was gebaseerd op Italiaanse opvattingen over wetenschappelijk onderwijs. Dit betekende bijvoorbeeld dat een bibliotheek van groot belang werd geacht. Studierichtingen waren onder meer: theologie, rechten, natuurkunde, filosofie en muziek. Er werd een filharmonisch genootschap opgericht. Bekende ereleden zijn onder andere Haydn, Beethoven, Brahms en Mahler. Afb. 5. Haydn, Beethoven, Brahms en Mahler Napoleon onderkende het belang van de stad. Tussen 1809 en 1813 werd Laibach de hoofdstad van de bij het Franse Keizerrijk ingelijfde provincies die zich uitstrekten van Dalmatië tot Dubrovnik. Na de val van Napoleon werd de oude situatie hersteld. Tussen 1849 en 1857 werd Laibach aangesloten op het spoorwegnet. Hierdoor kwam de ontwikkeling van de stad in een stroomversnelling terecht. Ook werd toen veel vaker de naam Ljubljana als naam van de stad gebruikt. Duits werd de voertaal. De Eerste Wereldoorlog bracht een einde aan het Habsburgse bestuur. Het keizerrijk Oostenrijk-Hongarije viel uiteen. Slovenië sloot zich aan bij het koninkrijk van de Serven, Kroaten en Slovenen met als hoofdstad Ljubljana. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het gebied bezet door de Duitsers en Italianen en in 1941 opgedeeld. Het westen en zuiden, inclusief Ljubljana werden bij Italië gevoegd. Dit heeft maar kort geduurd. Afb. 6. Vijf Italiaanse zegels met opdruk Afb. 7. een zegel PROVINZ LAIBACH en een portzegel Vanaf 1944 hadden de Duitsers het in de stad voor het zeggen omdat in Italië de geallieerden steeds verder optrokken en het Italiaanse leger op instorten stond. In dat jaar werden 60 postzegels uitgegeven en 9 portzegels. De eerste 44 zegels zijn Italiaanse zegels met verschillende opdrukken. Het meest voorkomend is: PROVINZ / LAIBACH / LJUBLJANSKA / POKRAJINA. Vanaf Michel nummer 45 worden de zegels aangeduid met bovenaan de naam PROVINZ LAIBACH en onderaan met LJUBLJANSKA POKRAJINA. De portzegels zijn alle gedrukt met een opdruk op Italiaanse zegels. Afb. 8. Twee zegels van het huidige Slovenië Na afloop van de Tweede Wereldoorlog verloor Slovenië haar zelfstandigheid en werd het opgenomen in de communistische republiek Joegoslavië onder de leiding van Tito. Na diens dood verdween het centrale gezag en eisten de oorspronkelijke staten hun zelfstandigheid weer op. Het gevolg was de bloedige Balkan-oorlog die we ons nog goed herinneren. Op 23 december 1990 werd een referendum gehouden. De inwoners van Slovenië stemden voor onafhankelijkheid waarna op 25 juni 1991 Slovenië officieel een onafhankelijke en zelfstandige staat werd met Ljubljana als hoofdstad. Gerrit van der Molen		Centrum Philatelisten Vereniging Groningen Emmastraat 5 9722 EW Groningen Tel: 050 - 525 96 10 info@philatelist.nl