Joods Nationaal Fonds
	Joods Nationaal Fonds De geschiedenis van Israël is zo veelbewogen omdat er vanaf de oprichting in 1948 tot de dag van vandaag voortdurend politieke conflicten zijn die soms uitmonden in complete oorlogen. De noodzaak van een eigen staat voor de Joden was na de massale vernietiging tijdens de Tweede Wereldoorlog in de westerse wereld onomstreden. Voor de bewoners van Palestina, het land waar die staat gevestigd zou worden, lag dat natuurlijk helemaal niet voor de hand. Voeg daarbij de dubieuze rol van Groot-Brittannië dat zich ijlings uit haar mandaatgebied terugtrok toen Joden èn Palestijnen het gebied claimden en alle elementen voor een langdurig conflict waren aanwezig. Dat conflict duurt tot op dit moment voort en lijkt onoplosbaar. Filatelistisch gezien zijn oorlogen meestal (helaas) wel interessant en dat geldt in dit geval ook. De Britten vertrokken al begin april 1948 uit hun mandaatgebied. De officiële oprichting van de staat Israël vond plaats op 14 mei 1948. In de tussentijd was er natuurlijk wel behoefte aan postverbindingen. In deze periode werden de brieven gefrankeerd met toeslagzegels van het Joods Nationaal Fonds, afgekort K(Keren) K(Kayemeth) L(Le Israel). Afb. 1. KKL afgedrukt op een envelop De provisorische postautoriteiten verzonden de brieven probleemloos en voorzagen die dan later met een handstempel of een machinestempel DOAR (Post), soms in een cirkel in Hebreeuwse letters. Afb. 2. Omcirkeld stempel DOAR op zegel rechtsboven Deze provisorische zegels werden in Tel Aviv en Haifa van 2 tot 14 mei uitgegeven en in Jeruzalem van 9 tot 31 mei 1948. De opdrukken in Tel Aviv en Haifa komen voor in rood en paars en in Jeruzalem in zwart. Afb. 3. Handstempels KKL op landkaart en irrigatie In Safad, Naharia, Rishon le Zion, Tiberias, Afuleh en Nahalal werden door de plaatselijke autoriteiten verantwoordelijk voor de post, eigen postzegels uitgegeven. Alle postzegels waren tot eind 1948 geldig. Wat is het JNF? Het JNF is een Israëlische organisatie opgericht met het doel om in Palestina land te kopen ten behoeve van de Joodse kolonisatie. Het idee kwam van de Joodse zionistische Russische wiskundige Zvi Hermann Schapira. Het JNF werd in 1901 opgericht tijdens het 5e Zionistencongres in Basel, met steun van Theodor Herzl. Afb. 5. Theodor Hertzl Het moest Joodse pioniers in de gelegenheid stellen land te kopen in Palestina, dat vruchtbaar te maken door er watervoorzieningen aan te leggen. Afb. 6. Het land wordt vruchtbaar gemaakt Later kwamen daar als doelstellingen bij:het planten van bomen en het onderzoek naar de verbetering van de leefbaarheid. De eerste zionistische pioniers troffen kale, droge vlaktes aan met grote moerassen die veel malaria tot gevolg hadden. Door het aanplanten van bomen werd het water beter vastgehouden en de drooglegging van de moerassen leverde een grote verbetering van de volksgezondheid op. In Nederland werd het JNF opgericht in mei 1902. Het richtte zich op de ontwikkeling van duurzame ecologische projecten die de leefbaarheid van alle mensen in de Israëlitische samenleving moest verbeteren. Vanaf 1905 plaatste het fonds blauwe JNFcollectebusjes in Joodse huizen en bij instan-ties waar mensen hun bijdrage in konden leveren. Afb. 7. Het eerste collectebusje voor de JNF, dr. W. Drees plant een boom Door allerlei acties zoals bijv. het uitgeven van boomcertificaten voor de aanplant van olijfbomen werd steeds meer grond in cultuur gebracht en door de opbrengst van loterijen werd het mogelijk steeds meer grond te verwerven. Daarop ontstonden bossen waarbij de naam vaak verwees naar de schenkers zoals het Nederlandse Woud dat in 1960 in aanwezigheid van dr. Willem Drees werd ingewijd. Maar aan dit succesverhaal zit ook een keerzijde. Kritiek op het JNF Na de stichting van de staat Israël werd in 1950 de Absenty Property Law aangenomen, de Wet op de Eigendommen van Afwezigen, die verwees naar de gevluchte of verdreven Palestijnse bewoners. Hun land werd door de regering in beslag genomen en verkocht aan het JNF. Een voorbeeld daarvan is het zg. Canada-park ten noorden van de weg Tel Aviv -Jeruzalem. Afb. 8. Enkele voorbeelden van het Canada-park en andere zegels t.b.v. de verbeteringen van natuur en landschap Dit gebied werd in 1967 door Israël veroverd waarna de Palestijnse inwoners van hun land werden verdreven. Het daarna met steun van JNF Canada aangelegde park is sindsdien een populaire bestemming voor toeristen en dagjesmensen. Er zijn picknickplaatsen, bronnen, watervallen en prachtige uitzichten. Jaarlijks komen er honderdduizenden bezoekers. Door het park met snelgroeiende dennenbomen te beplanten moest worden voorkomen dat de verdreven bewoners zouden trachten zich hier weer te vestigen. Zo werden ook de sporen van de verdwenen dorpen uitgewist. Intussen zijn meer dan 2000 parken en kibboetsen op de grond van verdreven Palestijnen aangelegd. Ook JNF Nederland koopt land van Palestijnse inwoners op en verkoopt dit uitsluitend aan de Joodse inwoners van Israël. De doelstelling is het land groen te maken, wat prima is, maar het betekent ook het land bedekken en daarmee het geheugen bedekken: er was nooit een Palestina hier. Ook in Israël zelf gaan steeds meer stemmen op en in het verleden en daarmee het bestaan van de Palestijnen te erkennen. De stichting van de staat Israël is voorde één een zegen en voor de ander een ramp. De oplossing zal nog lang op zich laten wachten. In het besef daar weinig tot niets aan te kunnen veranderen, beperk ik me maar tot de postzegels die deze geschiedenis een beetje illustreren. John Tolsma Lit. Wikipedia / Het Joods Nationaal Fonds Wij zijn JNF Turning the dream into reality		Centrum Philatelisten Vereniging Groningen Emmastraat 5 9722 EW Groningen Tel: 050 - 525 96 10 info@philatelist.nl